مطالعۀ رویکرد برنامه های توسعه در ایران به ارتباطات

نویسندگان

  • زهره شاه قاسمی دکترای علوم ارتباطات اجتماعی، عضو گروه پژوهشی فرهنگ و ارتباطات، جهاد دانشگاهی، واحد علامه طباطبایی
  • هادی خانیکی دانشیار گروه علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده مقاله:

حرکت به­سمت اهداف «سند چشم‌انداز 1404» نیازمند درک الزامات برای تدوین برنامه‌های مناسب جهت دست‌یابی به اهداف مطلوب در توسعه است. با آغاز عصر اطلاعات، قواعد سیاست‌گذاری توسعه نیز به­شدت در جهان تغییر کرده و تحت تأثیر متغیرهای ارتباطات، فرصت‌های بی‌بدیلی برای جهش کشورهایی که در مراحل آغازین توسعه بوده‌اند، فراهم‌ شده است. بر این اساس، توجه به بعد ارتباطات در سطح کلان و در برنامه‌های توسعه سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور، بسیار مهم و ضروری است. این امر نیازمند بازنگری برنامه‌های پیشین و آسیب‌شناسی آنها و ارزیابی نقاط قوت و ضعف برنامه‌ها برای تدوین برنامه‌های جامع‌تر آینده است. سؤال اصلی این تحقیق این است که بعد از انقلاب، رویکرد برنامه‌های توسعه به بخش ارتباطات چگونه بوده است؟ کدام‌یک از ابعاد ارتباطات مورد توجه و چه جنبه‌هایی مورد غفلت قرارگرفته است؟ در این پژوهش، تحلیل پنج برنامة توسعة پس از انقلاب، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام ‌گرفته است. یافته‌ها نشان می‌دهند که در همۀ برنامه‌های پنج‌سالة توسعه به ابعاد سخت‌افزارانه و کمی توسعة ارتباطات و رسانه‌ها بیشتر پرداخته‌ شده و جنبه‌های کیفی و محتوایی، نظیر حق دسترسی همگانی به اطلاعات، آزادی کسب و انتشار اطلاعات در چارچوب قانون اساسی، آزادی بیان و قلم و نیز حرکت به‌سوی جامعة اطلاعاتی و دانایی‌محور و همچنین سایر ابعاد ارتباطات، از جمله ارتباطات انسانی، سنتی و اجتماعی کمتر مورد توجه بوده است. درعین‌حال، در برنامة چهارم توسعه با محوریت «دانایی»، نسبت به سایر برنامه‌ها به‌صورت جامع‌تر به ابعاد و زمینه‌های جدید ارتباطات پرداخته ‌شده است. این پژوهش، با توجه به همین رویکردها و نیز رهیافت‌های جدید علمی و تجربی، ضرورت دخیل کردن بیشتر ارتباطات را در سیاست‌گذاری توسعه، پیشنهاد می‌کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

رویکرد ارتباطات متقابل به شهروندی الکترونیک: تحلیل برنامه های چهارم و پنجم توسعه

مسئله اولیه ما در این تحقیق، تعیین جایگاه شهروند ایرانی در شکل دهی و توسعه فرهنگ شهروندی است. اما از آنجا که شهروند الکترونیک برای توسعه فرهنگ شهروندی نیاز به آموزش، امکانات و حق تولید محتوای دیجیتالی از طریق دولت ها را دارد، در این تحقیق به تعیین جایگاه شهروند ایرانی در قوانین فضای مجازی ایران پرداختیم. پس از مرور نظریات مرتبط مختلف، سنخ شناسی قوانین فضای مجازی به عنوان چهارچوب نظری در این تحق...

متن کامل

تحول مفهومی «ارتباطات» و «توسعه» در برنامه های توسعه ی ایران

تحول گفتمانی مبانی، متغیرها و عوامل تاثیرگذار در توسعه ، تحول مفهومی در نسبت میان "ارتباطات و توسعه" را به دنبال داشته است، به طوری که آثار آن در اسناد برنامه‌ریزی های توسعه نیز به چشم می‌خورد. مطالعه تاریخی این سیر تحول از سویی و شناخت وجوه اشتراک و تمایز برنامه-های مهم توسعه از سوی دیگر، فرایند برجسته شدن نقش ارتباطات را در این زمینه/ خصوص نشان می دهد. مطالعه تطبیقی ارتباطات در برنامه ششم توس...

متن کامل

بنیان های مطالعات ارتباطات و توسعه ملی در ایران

این مقاله به توصیف تاریخی دو رویکرد علمی می پردازد که بنیان های مطالعات ارتباطات و توسعه را در ایران نهاده اند. رویکرد نخست که ملا نظر دکتر مجید تهرانیان بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نقطه عطفی در پژوهشی و برنامه ریزی ارتباطات و توسعه به شمار می آید، عمدتاً بر تبیین مفهومی نو در توسعه ملی مبتنی است. رویکرد دوم که دکتر کاظم معتمد نژاد بر آن تکیه دارد و به تحولی در آموزش و سیاستگذاری ارتباطی پ...

متن کامل

بررسی و سنجش کارایی نظام مالیاتی ایران در برنامه های توسعه (رویکرد منطق فازی)

گسترده شدن تعهدات دولت­ها در جهت تحقق اهدافی چون رشد اقتصادی، ثبات قیمت ها، افزایش اشتغال، توزیع عادلانه درآمد، مخارج دولت را با روندی صعودی مواجه کرده است که دولت­ها را برآن می­دارد تا از راههای گوناگون به تأمین مالی آن اقدام نمایند. در این راستا مالیات به عنوان یکی از مهمترین راه­های تأمین مالی همیشه مورد توجه بوده است. در مطالعه حاضر به محاسبه و ارزیابی نظام مالیاتی کشور با استفاده از رویکرد...

متن کامل

مهم‌ترین کاستی‌های بازرگانی داخلی ایران و رویکرد برنامه پنجم توسعه

بازرگانی داخلی دربرگیرنده مجموعه‌ای از نهادها و فرایندهاست که در تعامل با یکدیگر کالاها و خدمات را از مراکز تولید و مبادی ورودی به دست مصرف‌کنندگان داخل کشور می‌رسانند. فعالیت‌های این بخش شامل سفارش خرید، تأمین، ذخیره‌سازی، نگهداری، نقل و انتقال و توزیع کالاها همراه با ارائه خدمات بانکی و بیمه‌ای می‌باشد. درحوزه بازرگانی داخلی مجموعه‌ای از بنگاه‌های عمده‌فروشی، خرده‌فروشی، فروشگاه‌های زنجیره...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 3

صفحات  147- 180

تاریخ انتشار 2016-12-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023